Sos Worcestershire można używać w marynatach i jako przyprawę do mięs, sosów, zup i soków warzywnych. Jest wszechstronnym dodatkiem w kuchni i niezbędnym składnikiem w koktajlu Krwawa Mary. Sos Worcestershire ma charakterystyczny smak i złożoną listę składników, dlatego może być trudno go zastąpić. Jednak z powodzeniem można spróbować zrobić własny sos w domu.
Czym jest sos Worcestershire?
Sos Worcestershire to fermentowany dodatek kulinarny, wykonany na bazie octu i aromatyzowany sardelami, melasą, tamaryndem, cebulą, czosnkiem i innymi przyprawami.
Ma słodko-wytrawny smak, z charakterystycznym ostrym posmakiem i wyczuwalną nutą octu. Najpopularniejsza forma sosu Worcestershire nie jest odpowiednia dla wegetarian i wegan. W zależności od marki można spotkać różne rodzaje sosu.
Rodzaje sosu Worcestershire:
- bezglutenowy — popularność diet bezglutenowych może być jednym z powodów, dla których wersja amerykańska sosu Worcestershire jest wykonana z destylowanego octu białego, a nie octu jęczmiennego, który zawiera gluten. Aby upewnić się, że sos Worcestershire jest bezglutenowy, sprawdź etykietę;
- wegetariański lub wegański — sardelki z oryginalnego przepisu na sos Worcestershire są eliminowane w przypadku wegańskich lub wegetariańskich wersji. Zazwyczaj jest to wyraźnie oznaczone na etykiecie;
- z obniżona zawartością soli — wersje o obniżonej zawartości sodu dla osób na dietach niskosodowych lub po prostu nieprzepadających za zbyt słonymi potrawami.
Czy można zastąpić czymś sos Worcestershire?
Najlepszym sposobem, aby odkryć swój ulubiony rodzaj sosu Worcestershire, jest spróbowanie różnych marek i odmian. Możesz również eksperymentować, dodając go do przepisów, kiedy gotujesz z innymi wytrawnymi sosami.
Aby dodać smaku do swoich posiłków, można wykorzystać na przykład:
- Sos sojowy — ciemny, słony i bogaty w smaku sos, który może zapewnić podobny smak umami jak sos Worcestershire. Jednak sos sojowy nie zawiera tamaryndu ani innych charakterystycznych składników sosu Worcestershire;
- Sos Maggi — popularny sos o intensywnym smaku, który często jest porównywany do sosu Worcestershire. Ma bogaty smak umami i może być używany jako zamiennik w niektórych przepisach;
- Sos ostrygowy lub rybny — głęboki, bogaty smak, często używane w kuchni azjatyckiej. Podobnie jak sos Worcestershire, może dodać smaku umami do potraw.
Sos Worcestershire ma jednak swoje charakterystyczne cechy smakowe i nie jest identyczny do żadnego z wymienionych sosów. Trudno byłoby go czymś zastąpić ze względu na unikalną i długą listę składników oraz proces produkcji obejmujący fermentację.
Pochodzenie sosu Worcestershire
John Wheeley Lea i William Henry Perrins, chemicy z Worcester w Anglii, opracowali sos Worcestershire w latach 30. Przeprowadzali eksperymenty z przyprawami na bazie octu, porzucając partię, która nie miała odpowiedniego smaku.
Sos fermentował i rozwijał złożone aromaty w piwnicy. Lea i Perrins znaleźli butelki pod grubą warstwą kurzu i postanowili dać sosowi kolejną szansę. Okazało się, że podczas niezamierzonego procesu starzenia nabrał on bogatego i wytrawnego smaku, który współcześni smakosze identyfikują jako umami.
Po dwóch latach dojrzewania i regularnym mieszaniu kompozycja została przecedzona z ciał stałych i zabutelkowana. I tak Smak Lea & Perrins Worcestershire Sauce zdobył popularność w Europie, Ameryce i na całym świecie.
Obecnie sos Worcestershire jest nazwą ogólną i jest produkowany przez wiele różnych firm, w tym pod marką Lea & Perrins, które nadal chronią swój oryginalny przepis.
Jak smakuje sos Worcestershire?
Sos Worcestershire ma wytrawny, słodko-kwaśny i lekko słony smak. Zrównoważenie tych smaków czyni go doskonałą przyprawą. Szczególnie ceni się go za dodanie smaku umami, który powstaje po dodaniu ryb sardelek. Warianty przypraw mogą się różnić w zależności od marki.
Z czego jest zrobiony sos Worcestershire?
Na czele listy składników znajduje się ocet, który dodaje sosowi wyrazistego smaku i służy do zakonserwowania innych składników. Sardelki wnoszą do sosu smak umami. Składnikiem nadającym sosowi Worcestershire unikalny smak jest tamarynd, owoc tamaryndowca indyjskiego (Tamarindus indica), znany również jako powidlnik indyjski. Strąki, przypominające nieco brązowy strąk fasoli, zawierają gęsty lepki miąższ o konsystencji i pikantnym smaku daktyli z morelą lub śliwką.
Składnikami oryginalnego sosu Worcestershire są m.in:
- ocet
- woda
- sardelki
- melasa
- cebula
- sól
- czosnek
- tamarynd
- cukier
- ekstrakt ostrej papryki
- goździki
Ciekawostką jest to, że wersja oryginalnego sosu Worcestershire produkowana w celu sprzedaży w Stanach Zjednoczonych różni się od receptury stosowanej w sosie sprzedawanym na innych rynkach. Zamiast octu jęczmiennego, dla wersji amerykańskiej używa się destylowanego octu białego i dodaje trzy razy więcej cukru i sodu.
Gotowanie z sosem Worcestershire
Sos Worcestershire można używać na wiele sposobów podczas marynowania lub jako przyprawę w czasie gotowania. Najczęściej stosuje się go jako składnik marynat lub smaruje się nim mięso, ryby lub drób podczas grillowania, smażenia lub pieczenia. Może być używany podczas gotowania na parze oraz grillowania lub smażenia warzyw.
Sos Worcestershire może być stosowany jako dodatek do kanapek i owoców morza lub jako przyprawa do sałatek. Jest wykorzystywany w zupach, a także w gulaszach do przyprawienia i dodania wytrawnego smaku. Sos Worcestershire można znaleźć w dziale z przyprawami w wielu sklepach spożywczych. Zazwyczaj jest sprzedawany w niewielkich szklanych butelkach.
Przykładowe dania polskie, do których pasuje sos Worcestershire:
- barszcz czerwony
- gołąbki
- bigos
- zapiekanka z mięsem mielonym
- gulasz wołowy
- pierogi z mięsem
Jak przygotować sos Worcestershire w domu?
Przygotowanie domowego sosu Worcestershire jest stosunkowo łatwe, ale wymaga długiej listy składników. Możesz eksperymentować i dostosowywać smak do swoich preferencji. Możesz nawet spróbować dodać własny sekretny składnik, aby nadać sosowi swój niepowtarzalny smak.
Ten przepis pozwoli Ci przygotować własny sos Worcestershire w domu i używać go w przepisach.. Zawiera on wiele składników, ale metoda jest prosta. Weź pod uwagę pamiętaj, że wymaga długiego pięciogodzinnego czasu gotowania.
Składniki:
2 łyżki oliwy z oliwek
2 duże słodkie cebule, grubo posiekane
1/2 szklanki pasty z tamaryndu
2 łyżki posiekanego czosnku
2 łyżki posiekanego imbiru
2 jalapeno, pozbawione pestek, posiekane
1/4 szklanki posiekanych sardeli
1/4 szklanki przecieru pomidorowego
2 goździki
2 łyżki świeżo mielonego czarnego pieprzu
1/2 szklanki ciemnego syropu kukurydzianego
1 szklanka melasy
3 szklanki octu białego lub
1 szklanka ciemnego piwa
1/2 szklanki soku pomarańczowego
2 szklanki wody
1 cytryna, cienko pokrojona
1 limonka, cienko pokrojona
Przygotowanie przepisu:
Krok 1 – Przygotuj wszystkie potrzebne składniki.
Krok 2 – Podgrzej oliwę z oliwek w dużym rondlu i podsmażaj cebulę, aż będzie miękka, przez około 7 minut.
Krok 3 – Dodaj pastę z tamaryndu, czosnek, imbir i papryczkę jalapeno. Gotuj na średnim ogniu przez kolejne 5 minut.
Krok 4 – Dodaj pozostałe składniki i wymieszaj. Doprowadź do wrzenia, następnie zmniejsz ogień i gotuj na wolnym ogniu, co jakiś czas mieszając, przez około 5 godzin. Gotuj do momentu, aż sos zgęstnieje na tyle, że będzie przywierać do tyłu łyżki. Wtedy będzie gotowy.
Krok 5 – Przecedź sos Worcestershire przez sitko do szklanych butelek lub słoików, a następnie umieść w lodówce. Możesz także go zamknąć w słoikach i pasteryzować.
Krok 6 – Używaj w swoich ulubionych przepisach i ciesz się smakiem.
Jak przechowywać sos, aby zachował świeżość i walory smakowe?
Świeży sos Worcestershire można przechowywać w szczelnym pojemniku w lodówce przez kilka tygodni. Aby go przechowywać dłużej, należy go poddać pasteryzacji w słoiku w kąpieli wodnej.
Przed otwarciem butelki sos Worcestershire można przechowywać w temperaturze pokojowej. Po otwarciu butelki należy go przenieść do lodówki, aby zachować smak.
Ogólnie, sos Worcestershire ma około roczny termin przydatności do spożycia, po czym może zacząć tracić smak i aromat. Większość kupnych sosów Worcestershire ma datę „najlepiej spożyć przed” oznaczoną na butelce, która wskazuje, kiedy można się spodziewać najlepszego smaku i jakości.