camera, photography, portrait-3244872.jpg

Czarno białe zdjęcia – kiedy i jak je wykonywać?

Każdy ma swoje indywidualne preferencje, jeśli chodzi o fotografię. Niektórzy uwielbiają zdjęcia pełne kolorów, a inni wolą ujęcia czarno-białe. Chociaż jest to kwestia osobistych wyborów, obrazy czarno-białe mają tendencję do przekazywania nieco innych nastrojów emocjonalnych, często mroczniejszych i bardziej kontemplacyjnych – skłaniających do rozmyślania. Ponieważ kolor zostaje usunięty z zestawu narzędzi kompozycyjnych, znacznie większy nacisk kładzie się w tym wypadku na tekstury i kontrast. No właśnie, z robieniem takich czarno-białych fotografii, jeżeli mają być one wysokiej jakości, wiązać się musi zupełnie inne podejście do techniki i wyboru sprzętu. W poniższym artykule bierzemy pod lupę tego rodzaju kwestie, wyjaśniamy również kiedy czarno-biała fotografia okazać się może lepszą alternatywą.   

Ogólne założenia 

Na wstępie trzeba zaznaczyć, że dla początkującego amatora robienia zdjęć, wykonanie dobrej jakości ujęcia w czerni i bieli może się okazać nie lada wyzwaniem. Nie mając do dyspozycji pełnego spektrum kolorów podczas wykonywania ujęć, fotografowie muszą skupić się na innych czynnikach artystycznych. Brać muszą pod uwagę przede wszystkim kadrowanie, głębię ostrości, kontrast tonalny, zakres dynamiczny oraz grę światło-cieniem. Aby uzyskać jak najlepszy efekt wizualny konieczny jest również dobór odpowiedniego sprzętu – samego aparatu, jak i zestawu filtrów. Można zresztą posiadać najwyższej klasy lustrzanki cyfrowe Canona, Sony lub Nikona, ale bez pamiętania o kilku podstawowych kwestiach, zdjęcie będzie przypominać słynny co prawda, bo pierwszy, ale daleki od doskonałości “Widok z okna w le Gras”.    

Niezależnie od tego zatem, czy jesteśmy profesjonalnym fotografem czy hobbystą fotografującym smartfonem, musimy nauczyć się kadrować czarno-białe zdjęcia portretowe czy krajobrazowe. Jak do tego podejść? Jest na szczęście kilka praktycznych i sprawdzonych sposobów… 

men, old, farmer's market-4203903.jpg

Co brać pod uwagę podczas robienia czarno-białych zdjęć?

Przede wszystkim istotny jest sam wybór fotografowanej sceny. Chodzi więc o ujęcia lub sytuacje, które dobrze wyglądałyby w czerni i bieli. Przykładowo, można pomyśleć o portrecie na zacienionym tle lub ciemnych wzgórzach na tle jasnego nieba. Takie ujęcie tematu zapewnia każdorazowo zauważalny kontrast pomiędzy światłem a ciemnością, a kontrasty te będą świetnie uwidocznione właśnie na czarno-białej fotografii. Warto również używać samej tekstury jako innego sposobu na wyrażenie kontrastu – już sama kora pnia drzewa oferuje całą gamę tekstur, w której przenikają się wizualne wzory światła i cienia. Zestawienie szorstkich tekstur i kanciastych kształtów z odbijającą światło wodą lub oknami może stworzyć przyciągający wzrok kontrast. Kluczem do sukcesu jest w tym wypadku oko obserwatora – fotografa!

Nie bez znaczenia jest również pogoda. O ile pochmurne, deszczowe dni amator fotografii kolorowej woli spędzić w kinie lub w restauracji, o tyle entuzjasta zdjęć czarno-białych ma jak na talerzu podane idealne warunki do działania. Dlaczego? Przy takiej aurze mamy zazwyczaj do czynienia z właściwym oświetleniem o niskim kontraście, które doskonale nadaje się właśnie do fotografii czarno-białej. Wspomniany już wyżej “Widok z okna w le Gras” z 1826 roku wykonano właśnie przy pochmurnej pogodzie i dzięki temu uniknięto efektu zaciemnionego niepotrzebnie nieba. Paradoksalnie na zdjęciu tym dostrzec można złożoność kontrastów i nie ma mowy o kłopotliwych w praktyce różnicach pomiędzy ustawieniem parametrów ekspozycji a jej rozpoczęciem. Same chmury stanowią zresztą bardzo wdzięczny obiekt do uchwycenia na kliszy.  

Kolejna ważna sprawa – monitorowanie źródeł światła. Jest to szczególnie istotne w przypadku wykonywania fotografii w mieście. Kluczem do sukcesu będzie tutaj zwracanie uwagi na różne źródła oświetlenia, takie jak: reflektory, lampy uliczne, neony i oczywiście słońce. Dzięki właściwemu uchwyceniu tych źródeł w naszym kadrze uda się lepiej oddać spektrum różnych odcieni szarości. 

Last but not least, uwzględnienie kolorów w ujęciu nadal zasługuje na szczególną uwagę. Jako że czarno-biały obraz jest w linii prostej przełożeniem rzeczywistości na obraz monochromatyczny, kolory zapewnią odpowiedni kontrast, ton i egzekucję tekstur. Z kolei nowoczesne oprogramowanie do edycji zdjęć będzie również korzystać z
informacji o naturalnym kolorze w celu finalnego przedstawienia obrazu, co daje przecież ogromną kontrolę nad ostatecznym wyglądem naszej czarno-białej fotografii.

camera, photography, dslr-581126.jpg

Czarno-biała fotografia cyfrowa – technikalia

Sztuka fotografii przeszła przez ostatnie dekady istotne zmiany. Pojawił się na rynku lepszy sprzęt cyfrowy, zmienił się jednocześnie sam proces przechwytywania czarno-białego obrazu. Dawniej takie zdjęcia były normą, a nawet koniecznością – zdobycie kolorowego filmu do aparatu uznawane było za luksus, nic zatem dziwnego, że w naszych albumach rodzinnych dopiero w latach osiemdziesiątych XX wieku zaczęły się pojawiać nieśmiało kolorowe ujęcia. Teraz natomiast wszystko można sfotografować w kolorze, a potem zdecydować, czy ma to być zdjęcie czarno-białe, czy faktycznie kolorowe. Jeśli jednak wykonujemy fotografie z nastawieniem, że chcemy uzyskać dobry czarno-biały obraz, warto zwrócić uwagę na kilka kwestii natury typowo technicznej.  

Do stworzenia pięknych ujęć w czerni i bieli doskonale się przydaje tryb RAW. Jeżeli nasz aparat obsługuje tego rodzaju ustawienie, a ponadto posiadamy właściwe oprogramowanie do edycji zdjęć obsługujących właśnie obrazy RAW, warto użyć takiego rozwiązania. Zyskujemy w ten sposób znacznie większą kontrolę podczas edycji niż w przypadku plików JPEG. Możliwa jest też do uzyskania znacznie pełniejsza gama tonów i tekstur w trakcie przeprowadzanej cyfrowej desaturacji zdjęcia.     

Przy wykonywaniu czarno-białych fotografii warto używać małej przysłony i możliwie najniższej czułości ISO. Przykładowo, wykonane w tych wariantach kolorystycznych zdjęcia portretowe powinny charakteryzować się stałą ostrością i minimalnym szumem cyfrowym. Mała przysłona i niska czułość ISO pomogą osiągnąć te cele. Oczywiście jeśli chodzi o przysłonę, to trzeba pamiętać, że jej ustawiona wartość powinna zależeć także od ilości obiektów, jakie mają być widoczne na fotografii. 

W każdym poradniku dla fotografa przeczytać można, że kluczową sprawą jest stosowanie zasady trójpodziału. Dotyczy to także robienia zdjęć czarno-białych. Celem nadrzędnym powinno być skierowanie wzroku widza na ważne elementy fotografii. Wspomniana zasada trójpodziału tworzy siatkę trzech linii poziomych i trzech linii pionowych, widocznych przez wizjer lub ekran LCD naszego aparatu. Punkty, w których linie te się przecinają, to miejsca, w których powinniśmy umieścić obiekt godny uwagi widza. 

XXI wiek wyciągnął pomocną dłoń raz jeszcze i oto po wykonaniu zdjęcia nowoczesnym aparatem cyfrowym można w dowolnej chwili wyświetlić sobie histogram, czyli graficzną reprezentację wartości tonalnej danej fotografii. Taki histogram dobrze skomponowanego zdjęcia wskazuje, że większość pikseli znajduje się z dala od najbardziej ekstremalnych czerni i bieli ujęcia. Pozwala to na wyeliminowanie wszelkich skrajności kontrastu i tonu oraz takie dostosowanie ekspozycji, aby Jeśli zachować wszystkie ważne szczegóły na finalnym czarno-białym obrazie.

Pozostaje jeszcze do omówienia kwestia użycia filtrów. W przypadku fotografii czarno-białej używa się dwóch rodzajów: polaryzacyjnego lub gradientowego, ze wskazaniem na ten pierwszy. Filtr polaryzacyjny potrafi zdziałać cuda jeśli chodzi o wydobywanie kształtów chmur na niebie czy redukcję odbić światła. 

źródło: aows

Czy warto robić czarno-białe zdjęcia? 

Oczywiście, że warto! Takie ujęcia pozwalają wydobyć z fotografowanych obiektów czy ludzi niesamowity klimat i dramaturgię. Kolory w tym wypadku nie rozpraszają obserwatora, możliwe jest też tworzenie znacznie ciekawszych kompozycji. Poza tym nigdy jeszcze robienie zdjęć w tej formule nie było tak proste.  Wiele z nowoczesnych lustrzanek pozwala na przełączanie się w menu aparatu z trybu kolorowego na czarno-biały (monochromatyczny, natomiast programy do edycji zdjęć wyposażone w przydatne narzędzia do desaturacji (mieszacze kanałów, ekwalizatory luminacji) wymiernie ułatwiają konwersję. 

Zostaw komentarz