Wprowadzenie: Co Kryje się za Pojęciem Spontaniczności?
Słowem wstępu, spontaniczność może być widoczna niemal we wszystkich sferach życia: od rodziny i przyjaciół, przez hobby i zainteresowania, po biznes i karierę zawodową. Warto tutaj powiedzieć, że spontaniczność może nieść za sobą zarówno pozytywne jak i negatywne skutki, a także może być źródłem powodzeń w wymienionych wyżej, przykładowych, sferach życia, jak i źródłem niepowodzeń w tychże sferach. Wiadome jest też, że społeczeństwo różnie odbiera spontaniczność. Niektórzy, często mylnie, używają zamiennie pojęcia spontaniczność i brawura. W niniejszym artykule powiem Ci czym tak naprawdę jest spontaniczność i jak z niej korzystać by osiągać założone cele.
Słów kilka o pojęciu, czyli o tym jak w ogóle definiuje się spontaniczność i osobę spontaniczną
Zgodnie z definicjami zamieszczanymi w słownikach języka polskiego spontaniczność jest: „nieprzemyślaną i odruchową reakcją na coś”. Jako przykłady, z których większość ludzi korzysta na co dzień można wymienić np. spontaniczne pomachanie ręką do kogoś znajomego, jako gest powitalny. Druga osoba, również odruchowo, wykonuje ten sam gest w odpowiedzi. Spontaniczne są również reakcje fonetyczno-wokalne m.in. na sytuacje humorystyczne, żarty, dowcipy i kawały. Ta reakcja to oczywiście – śmiech. Jeśli coś nas rozśmieszy to spontanicznie reagujemy w taki właśnie sposób.
Co do definiowania pojęcia „spontaniczność”, można przytoczyć też kilka synonimów, by łatwiej zrozumieć pojęcie i móc wyobrazić sobie spontaniczność, jako zbiór pewnych cech i pojęć używanych zamiennie. Z kolei słowniki synonimów podają, że spontaniczność może być utożsamiana z wiarygodnością, prostolinijnością, otwartością, szczerością, autentycznością, otwartością, dobrowolnością czy śmiałością. Wcześniej w artykule była mowa, że spontaniczność to uczucia, pewien rodzaj zachowania. Więc osoba spontaniczna to osoba właśnie taka, która jest szczera, bezpośrednia, otwarta, śmiała, myślę, że można nawet powiedzieć, że odważna, ale też nierozważna, działająca bez zadnego planu czy przemyślenia i nie zważająca na konsekwencje.
Czy bycie spontanicznym jest złe czy dobre, czyli o moralności w spontaniczności działania
Ocena działania, określanego jako spontaniczne, zależy mocno od okoliczności, w jakich konkretne działanie spontaniczne miało miejsce i od każdego człowieka indywidualnie. Nie ulega wątpliwości, że należy w tym miejscu podzielić ową spontaniczność na reakcje i działanie.
Spontaniczne reakcje na „coś”, odruchowe i nieprzemyślane, które są pożądaną umiejętnością to np. reakcja na ogień – kontrolowany jest w porządku, ale ogień jako nieokiełznany żywioł jest oczywiście bardzo niebezpieczny. Pierwsza i nieprzemyślana tj. spontaniczna reakcja to… ucieczka. Każdy odsunie się od rozgrzanego palnika gazowego czy jarzącego węgla w palenisku, będzie chciał uciec z płonącego budynku. To reakcja spontaniczna, odruchowa. Nieprzemyślana reakcja na to „coś” – w tym przypadku ogień. Ale…
…pewna grupa ludzi zachowa się zupełnie inaczej. Dajmy na to wspomniany pożar. Lwia część ludzi będzie ratować swoje życie – spontanicznie, odruchowo poderwie się z miejsca w celu ucieczki w bezpieczne miejsce. Inna zaś grupa ludzi – również spontanicznie – rzuci się w płomienie by nieść pomoc i ratunek innym osobom tudzież zwierzętom, czy w celu ratowania majątku. Taka reakcja również będzie spontaniczna ale czy tylko spontaniczna? Chyba każdy się zgodzi, że będzie to cecha działania bohaterskiego. Wybuchowa mieszanka odwagi, brawury i spontaniczności właśnie.
Tak samo będzie w niemal każdej sytuacji stwarzającej niebezpieczeństwo, a nawet zagrożenie. Jedni będą wykazywać postawę bohaterską inni będą ratować swoje życie. Jedna i druga postawa są w naszym życiu obecne. Ciężko ocenić tak naprawdę, która z nich jest właściwą. Na pewno obie są reakcją spontaniczną, nieprzemyślaną, szczerą i nagłą.
Spontaniczność w relacjach międzyludzkich czyli o odruchowych reakcjach
Spontaniczny to szczery, spontaniczny to otwarty, spontaniczny to prostolinijny. Człowiek może taki być, bezwarunkowo i z całą pewnością w relacjach z najbliższymi. Zazwyczaj każdy z nas, bez względu na to czy wykazuje tendencję do bohaterstwa czy jest też osobą praktyczną i rzeczową, może w relacjach z najbliższymi pozwolić sobie na spontaniczne reagowanie na „coś”.
Gdzie i kiedy taka spontaniczność w relacjach z najbliższymi się przejawia? Ano są to zarówno sytuacje w których wyrażamy uczucia takie jak: szczęście, radość, zachwyt, jak i te sytuacje w których eksplodują z środka uczucia takie jak: wściekłość, złość, smutek czy żal.
O ile spontaniczne wyrażanie szczęścia i jemu pokrewnych uczuć jest odbierana pozytywnie o tyle druga strona medalu to w naszym społeczeństwie jest w dalszym ciągu tematem tabu. Trzeba to powiedzieć, uczucia po prostu są i są częścią każdego człowieka. Nie ma podziału na złe i dobre, pozytywne i negatywne. To są uczucia i są częścią naszego życia. Ich spontaniczne wyrażanie powinno być elementem wychowawczym w każdym domu.
No dobrze… ale co kiedy złość, smutek czy żal wyrażane są spontanicznie, ale dochodzi również do niekontrolowanego, nagłego i szczerego upustu emocji? Co jeśli dochodzi agresja? Właśnie dlatego spontaniczność w wyrażaniu emocji jest tak ważnym elementem wychowawczym. Każdy człowiek powinien mieć prawo do poznania każdej najmniejszej emocji z osobna i wszystkich razem, by mógł nauczyć się je kontrolować.
Spontaniczność w relacjach międzyludzkich jest więc w porządku jeśli ma się nabytą umiejętność wewnętrznej kontroli tej spontaniczności. Jak spontanicznie wyrazić wściekłość, złość – można krzyczeć, skakać, płakać. Jak wyrazić spontanicznie radość? Najczęściej serdecznym, ciepłym uściskiem, czasami również płaczem. Wyrażanie emocji powinno być spontaniczne, ale i ona powinna mieć ustalone granice.
Spontaniczność w biznesie i karierze zawodowej, czyli o tym jak wykorzystać szczerość w wyrażaniu siebie by osiągać cele
Zaczynając od początku… gdyby nie spontaniczność zapewne ludzkość nie osiągnęłaby tak ogromnego postępu w tyłu dziedzinach. Nie można tutaj mówić w taki sposób, że jakoby spontaniczności zawdzięczamy wszystko. Na pewno tak nie jest… Niemniej miała ona bardzo duże znaczenie.
Wiele wynalazków to efekt spontaniczności i wytrwałości w niej. Mówi się, że to potrzeba jest matką wynalazków i to 100% prawdy, ale gdzie jest ich ojciec? To właśnie spontaniczne, szczere i odruchowe reakcje na „coś” były kamieniem węgielnym wynalazków z których korzystamy do dziś. Dajmy na to jako przykład koło. Ktoś spontanicznie wpadł na pomysł by używać go w inny sposób.
Koło było bowiem znane ludzkości od dawna ale sposób używania i przeznaczenie było z gola inne niż jeździeckie. Początkowo koło było wykorzystywane jako żarna do mielenia zboża, potem koło garncarskie wreszcie ktoś spontanicznie wpadł na pomysł by wykorzystać je w taki sposób, że do dziś nie wymyślono bardziej wiekopomnego wynalazku.
Rozwijając swoją karierę należy więc mieć na uwadze spontaniczne decyzje, ale takie gdzie kierujemy się głosem serca i swojego wewnętrznego „ja”, bo tylko wtedy ma to sens. Wychodząc z założenia, że każdy człowiek kieruje się w swoim życiu własnym kompasem moralnym, niezależnie od wyznania, pochodzenia, wieku czy płci każdy „czymś” w życiu się kieruje. Niech tym „czymś” będą spontaniczne ale dobre decyzje, które pozwalają osiągnąć „coś” dobrego.
Dążenie do założonych celów wiąże się z podejmowaniem spontanicznych i ryzykownych decyzji. W biznesie ryzyko jest wpisane w definicje przedsiębiorczości, a człowiek przedsiębiorczy powinien być gotowy na spontaniczne decyzje, których konsekwencje oby okazywały się zawsze dobre dla wszystkich, którzy zdobędą się zarówno na spontaniczność w uczuciach, emocjach jak i decyzjach mniejszej lub większej wagi.
Podsumowując spontaniczność to na pewno cecha charakteru, sposób działania i metoda niosąca za sobą ogromne ryzyko tak niepowodzenia jak i sukcesu. Tylko najbardziej z najbardziej odważnych są gotowi na spontaniczne działanie tu i teraz.
Zobacz też: